آرشیو خبر ا مطالب آموزشی ا حوزه عملیات ا حوزه پیشگیری ا مدیر عامل ا تماس با ما ا پست الکترونیک                                                                       صفحه اول ا لیست مطالب آموزشی

پیشگیری و کاهش خطر پذیری سیلاب :

 

در خلال یا پس از یک بارندگی شدید ، مقدار دبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و درنتیجه آب از بستر عادی خود سر ریز نموده و دشت سیلابی و مناطق اطراف را دربر می‌گیرد. با بررسی دشت سیلابی قدیمی و آبرفتهای آن ، شاید بتوان با درجه‌ای از تقریب احتمال وقوع و بزرگی سیلهای آتی منطقه را مشخص کرد. اصولا بزرگی سیلها و تکرار آنها در طول زمان تابع شدت بارندگی ، نفوذپذیری زمین و وضع توپوگرافی منطقه است.

البته امروزه به دلیل دخالتهای بی رویه در بسیاری نقاط که قبلا سیل نمی‌آمده ، طغیانهای بزرگی مشاهده می‌شود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش می‌دهد. از آن جمله می‌توان به ساختمان سازی در دشت سیلابی رود که مستلزم اشغال بخشهایی از آن است و باعث کاهش ظرفیت طبیعی رود می‌شود، اشاره کرد. به این ترتیب محدوده‌ای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب می‌رود، گسترده تر می‌گردد.

شهر سازیها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی می‌شود. حجم زیاد آب از یک طرف بر برزگی طغیان می‌افزاید و از طرفی با افزایش فرسایش ، رسوباتی به وجود می‌آورد که با برجای گذاشتن آنها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش می‌یابد. موارد پیش معمولا تاثیر تدریجی دارند، ولی سیلهای ناگهانی و فاجعه آمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بندها ، ایجاد می‌شوند.

 

1) اقدامات قبل از وقوع سيل

 1-1) از ساخت و ساز در حريم رودخانه، آن هم با مصالح نامناسب بپرهيزيد.

1-2) كيف امداد و كمك‌هاي اوليه را تجهيز نموده و آن را در دسترس قرار دهيد.

1-3) براي زمان وقوع سيل در ظرف‌هاي مطمئن، آب سالم ذخيره كنيد.

1-4) مقداري غذا به صورت كنسرو ذخيره نمائيد.

1-5) وسيله روشنايي تهيه كنيد.(چراغ قوه، شمع و ...)

1-6) اسناد مهم خود را در جعبه‌اي ضدآب و مطمئن قرار دهيد.

1-7) اگر آب‌گرم‌كن و يا وسايل برقي در معرض سيل قرار دارند، آنها را در جايي بالاتر از سطح موجود قرار دهيد.

1-8) براي جلوگيري از برگشت آب سيل و فاضلاب از طريق مجاري فاضلاب به داخل منازل، «دريچه‌هاي كنترل»  فاضلاب تعبيه نماييد.

1-9) اگر در جايي زندگي مي كنيد كه دائما با خطر سيل‌گرفتگي مواجه هستيد با استفاده از مصالح مناسب و تمهيدات لازم، ساختمان خود را ضدآب كنيد و ديوارهاي زيرزمين‌ را با عايق‌هاي ضد آب بپوشانيد تا جلوي نفوذ آب و آسيب‌هاي بعدي گرفته‌شود.

1-10) مسيرهاي تخليه هنگام سيلاب را شناسايي نماييد، چرا كه در مواقع سيلاب‌هاي اضطراري مي‌بايد به سرعت و با پاي پياده محل را تخليه نماييد.

1-11) با خانواده خود درباره خطرات سيلاب صحبت نماييد. محل مشخصي را براي ملاقات تعيين نماييد، چرا كه ممكن است هنگام سيلاب از هم جدا شويد.

1-12) منزل خود را در مقابل حوادث بيمه نمائيد.

 

2) اقدامات حين وقوع سيل

 2-1) لحظه‌اي كه تشخيص داديد كه سيلاب در حال شكل‌گيري است، خيلي سريع عمل كرده و به مناطق مرتفع‌تر برويد و خود را نجات دهيد، شما فقط چند دقيقه فرصت داريد.

2-2) اگر خانة شما در محل مرتفعي است و خطر آب‌گرفتگي شما را تهديد نمي كند، نياز به خروج از منزل نمي باشد وگرنه مناطق كم‌ارتفاع را سريعاً ترك نمائيد و به مناطق مرتفع كه دور از رودخانه‌ها و نهرها هستند، برويد.

2-3) براي جلوگيري از ورود آب به منزل خود مي‌توانيد از كيسه‌هاي شن استفاده نماييد. كيسه‌ها را متناسب با ارتفاع سيلاب و با فاصله از ديوارِ در معرض سيل روي هم بچينيد.

2-4) براي اطلاع از وضعيت و گرفتن دستورات لازم به راديو، تلويزيون و يا اعلام بلندگوهاي عمومي گوش دهيد، در صورتي كه دستور تخليه داده شد، فوراً اين كار را انجام دهيد.

2-5) اگر به شما دستور تخليه داده شده است:

2-5-1) اگر براي تخليه منزل خود زمان داريد، اشياء گران قيمت را به طبقه‌هاي بالاتر منزل ببريد، درها را قفل كنيد. وسايل داخل حياط را به داخل منتقل نموده و يا به جاي مطمئني ببنديد.

2-5-2) جريان آب، برق و گاز را براي اجتناب از آتش سوزي، برق‌گرفتگي و انفجار قطع كنيد.

2-5-3) ممكن است مراكز سوخت‌رساني و پمپ بنزين‌ها در موقع سيلاب قادر به ارائه خدمات نباشند، بنابراين مطمئن شويد كه در مخزن سوخت اتومبيل شما به مقدار كافي بنزين وجود دارد.

2-5-4) در هنگام تخليه از مسيرهاي اعلام‌شده حركت كنيد. سعي نكنيد از ميان‌برها برويد، چرا كه ممكن است مسدود شده باشند.

2-5-5) از فاضلاب‌ها و جويبارهاي به ظاهر آرام دوري نمائيد، بخاطر داشته ‌باشيد جويبارها، كانال‌هاي فاضلاب، تنگه‌ها و ... نيز مي‌توانند ناگهان دچار سيل شوند.

2-5-6) قبل از اين‌كه زمان را از دست بدهيد و جاده‌ها و مسيرهاي خروجي غرقاب شوند، حركت خود را شروع كنيد. در هنگام حركت به اخطارها و اخبار مربوط به مسيرهايي كه دچار آب‌گرفتگي شده‌اند، توجه نماييد.

2-5-7) مسير حركت خود را به همسايه‌ها و نزديكانتان اطلاع دهيد.

2-5-8) در آب جاري، راه نرويد چرا كه 15 سانتيمتر آب در حال حركت ممكن است باعث برهم خوردن تعادل شما شود، اگر مجبوريد در آب حركت كنيد، از مسيري برويد كه آب حركت نمي‌كند.

2-5-9) براي اينكه از استحكام زمين جلوي پاي خود مطمئن شويد از يك تكه چوب دستي استفاده كنيد.

2-5-10) در منطقة سيل‌زده رانندگي نكنيد.

2-5-11) اگر سيل اطراف خودروي شما را فراگرفته است، خودرو را رها كنيد و به يك منطقة مرتفع برويد و گرنه جريان سيل شما و خودرويتان را خيلي سريع با خود مي‌برد.

2-5-12) هيچ‌گاه به تنهايي در يك ناحيه سيل‌زده، به اين طرف و آن طرف نرويد، اگر پياده هستيد، از نقاطي كه در آن سطح آب از زانو بالاتر است عبور نكنيد.

2-5-13) هرگز از درختان در معرض سيل به عنوان محل امن استفاده نكنيد.

2-5-14) در هنگام سيل از پل‌هاي چوبي سست بر روي رودخانه‌ها عبور نكنيد.

2-5-15) وسايل نقليه، حيوانات اهلي و اشياء قابل حمل را به نزديك‌ترين محل مرتفع منتقل نماييد.

2-5-16) تحت هيچ شرايطي سعي نكنيد وارد جريان سيلابي شويد و يا در آن شنا كنيد.

2-6) نكات زير را براي رانندگي در شرايط سيل بخاطر بسپاريد:

2-6-1) در بيشتر مواقع پانزده سانتيمتر آب مي‌تواند به كف خودرو برسد و كنترل آن را مختل نمايد و يا حتي باعث توقف حركت آن گردد.

2-6-2) خودروها و وسايل نقليه محل‌هاي امني در مقابل سيل نمي‌باشند، اگر وسيله نقليه شما از حركت ايستاد (به علت فرو رفتن در آب يا گل) فوراً آن را ترك كرده و به جاي مرتفع برويد.

2-6-2) سي سانتيمتر آب، بيشتر خودروها را شناور مي‌كند.

2-6-3) شصت سانتيمتر آب در حال حركت، مي‌تواند خودروها را شناور ساخته و حركت دهد.

2-6-4) درصورت بالا آمدن سطح آب، از توقف در منطقه آب‌گرفته به هر دليل بپرهيزيد.

2-6-5) در هنگام رانندگي مراقب شيب‌ها و پيچ‌هاي جاده باشيد، در هنگام رانندگي از دنده سنگين استفاده كنيد، زيرا ترمزها در آب به خوبي كار نمي‌كنند .

 

3) اقدامات بعداز وقوع سيل

3-1) خود را به نزديك‌ترين محل امدادرساني برسانيد، غذا، البسه، و كمكهاي اوليه در آنجا توزيع مي‌گردد.

3-2) براي اطمينان از سالم بودن آب آشاميدني حتماً به گزارش اخبار محلي توجه كنيد و آب آشاميدني را قبل از مصرف بجوشانيد. 

3-3) از سيلاب دور شويد، چراكه آب ممكن است با روغن، گازوييل يا فاضلاب آلوده شده‌ باشد و يا احتمال دارد در اثر تماس با خطوط نيروي برق زيرزميني، جريان برق پيدا كرده ‌باشد.

3-4) از آب در جريان فاصله بگيريد.

3-5) هنگام حركت در مناطقي كه سيلاب از آن‌ها عقب‌نشيني كرده است مراقب باشيد، زيرا خيابان‌ها و جاده‌ها ممكن است بخاطر جريان سيل ضعيف شده ‌باشد و در اثر وزن خودرو فرو برود.

3-6) از خطوط فشار قوي دوري كنيد.

3-7) از مسئولين سازمان‌هاي مربوط تقاضا كنيد تا لوله‌كشي آب و گاز منزل شما را كنترل نمايند.

3-8) زماني به خانه بازگرديد كه مسئولان وضعيت را امن اعلام كنند. 

3-9) از ساختمان‌هايي كه اطرافش را آب احاطه كرده‌است، دور شويد. 

3-10) هنگام ورود به منزل نهايت احتياط را بنماييد، ممكن است پي‌هاي ساختمان آسيب ديده باشد ولي در ابتدا خرابي ديده نشود و ظاهر خانه سالم به نظر بيايد.

3-11) سعي كنيد در طول روز به منزل برگرديد تا استفاده از وسايل روشنائي لازم نباشد.

3-12) چنانچه مجبور هستيد شبانه به خانه برگرديد، خيلي محتاط باشيد، از فانوس، مشعل، كبريت، براي روشن كردن ساختمان استفاده نكنيد، چراغ قوه را نيز قبل از ورود به ساختمان روشن كنيد. 

3-13) از غذاهاي كنسرو شده استفاده نمائيد.

3-14) لوازم برقي را قبل از استفاده كنترل و خشك كنيد و سيم كشي ساختمان را كنترل نماييد. 

3-15) آب‌هاي جمع‌شده براي گودال‌ها شرايط مناسبي را براي رشد حشرات به خصوص پشه ها ايجاد خواهد كرد، بنابراين از توري در محل اقامت خود استفاده نموده و پوشاك آستين بلند و چكمه هاي ساق‌بلند بپوشيد.

3-16) چون سيل باعث خارج شدن مارها از لانه‌هاي خود مي‌شود بعد ازسيل مراقب مارگزيدگي باشيد. 

3-17) پس از سيل احتمال شيوع بيماريهاي عفوني مانند عفونت هاي دستگاه گوارش از جمله هپاتيت، وبا، و حصبه و ... وجود دارد، كه بايد مراقبت هاي لازم بهداشت فردي و عمومي به عمل آيد.

3-18) اگر سرويس‌هاي بهداشتي و تأسيسات منزل شما آسيب ديده‌اند در صورت امكان آن‌ها را تعمير نماييد زيرا سيستم‌هاي زهكشي آسيب‌ ديده سلامتي و بهداشت افراد را به مخاطره مي‌اندازد.

3-19) اجسامي كه خيس و مرطوب شده‌اند را تميز و ضدعفوني نماييد زيرا گل ‌و ‌لاي باقي‌مانده از سيلاب حاوي مواد شيميايي و فاضلابي مي‌باشد.

منبع : وب سایت سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران

 

صفحه اول ا لیست مطالب آموزشی

استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است .